Aanpassingsvermogen: waarom het belangrijk is én hoe je het kunt versterken
Als loopbaancoach hoor ik het vaak: “Mijn werk verandert zo snel, ik kan het amper bijhouden.” Of juist: “Iedereen lijkt flexibel, maar ik ben gewoon niet zo goed in schakelen.” Herkenbaar? Dat is niet gek, want tegenwoordig is aanpassingsvermogen misschien wel de belangrijkste vaardigheid op de werkvloer.
In De Morgen (lees het artikel hier) wordt dat ook bevestigd. Uit een onderzoek van Acerta Consult blijkt dat bijna 90% van de werkgevers vindt dat flexibiliteit steeds belangrijker wordt. En dat komt niet alleen door technologie of AI (slechts 6% noemt dat als reden). Het gaat vooral om menselijke uitdagingen zoals:
- Veranderende klantbehoeften: Klanten verwachten steeds sneller iets nieuws, en bedrijven moeten daarin meegaan.
- Krapte op de arbeidsmarkt: Er zijn te weinig mensen voor alle openstaande vacatures. Wie flexibel is, kan sneller nieuwe rollen oppakken.
- Concurrerende markten: Bedrijven die zich makkelijk aanpassen, blijven vooroplopen.
Kortom: wie goed met veranderingen om kan gaan, heeft een streepje voor.
Flexibiliteit kun je leren
Misschien denk je nu: “Dat zit gewoon niet in mijn aard.” Goed nieuws: aanpassingsvermogen is geen aangeboren talent. Het is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen, net zoals je kunt leren fietsen.
Wetenschappers onderscheiden verschillende soorten flexibiliteit:
- Cognitieve flexibiliteit: Hoe snel kun je schakelen tussen taken of ideeën?
- Emotionele flexibiliteit: Hoe blijf je rustig onder druk of bij onzekerheid?
- Gedragsmatige flexibiliteit: Hoe makkelijk pas je je gedrag aan in nieuwe situaties?
Met de juiste begeleiding en training kun je groeien in al deze gebieden. Bijvoorbeeld door:
- Oefeningen te doen die je helpen om rust te bewaren, zoals ademhalingstechnieken of mindfulness.
- Te oefenen met simulaties, waarin je uitdagende situaties nabootst.
- Bewust te worden van je eigen reacties op verandering en hoe je daarmee om kunt gaan.
Grenzen aan flexibiliteit
Maar laten we eerlijk zijn: er zit een grens aan wat je van jezelf of van een ander kunt vragen. Flexibel zijn betekent niet dat je alles zomaar moet accepteren. Er zijn ook nadelen:
- Te veel schakelen is vermoeiend: Als je constant nieuwe taken of rollen krijgt, kun je het gevoel krijgen dat je nooit grip hebt. Dat kan stress of zelfs een burn-out veroorzaken.
- De mythe van multitasking: Veel mensen denken dat flexibiliteit betekent dat je alles tegelijk moet doen. Maar multitasken werkt juist averechts: het kost energie en je maakt sneller fouten.
Wat als schakelen niet vanzelf gaat?
Voor sommige mensen is flexibiliteit echt lastig. Misschien houd je van structuur en voorspelbaarheid, en voel je je overweldigd door veranderingen. Dat is helemaal oké. Wat je wél kunt doen, is leren om je behoeften beter te communiceren. Bijvoorbeeld door duidelijk te maken:
- Welke ondersteuning je nodig hebt bij een verandering.
- Welke informatie of tijd je nodig hebt om aan een nieuwe situatie te wennen.
Je kunt ook werken aan je zelfregulatie. Dit betekent dat je jezelf beter leert kalmeren als je gestrest bent, bijvoorbeeld met ontspanningsoefeningen.
Samen werken aan jouw flexibiliteit
Als loopbaancoach help ik je graag om te ontdekken hoe jij met veranderingen omgaat en hoe je daar sterker in kunt worden. We kijken naar:
- Wat jouw natuurlijke stijl is en wat je daaraan wilt verbeteren.
- Hoe je beter om kunt gaan met stressvolle situaties.
- Hoe je jouw grenzen aangeeft en prioriteiten stelt, zodat je niet alles tegelijk hoeft te doen.
Flexibiliteit is belangrijk, maar het hoeft niet ten koste te gaan van jezelf. Het gaat erom dat je leert omgaan met veranderingen, terwijl je trouw blijft aan wie je bent en wat je nodig hebt.
Benieuwd hoe we samen kunnen werken aan jouw aanpassingsvermogen? Neem gerust contact op. Samen zorgen we ervoor dat je sterker in je werk staat én beter om kunt gaan met verandering.
Test je eigen flexibiliteit
Wil je weten hoe goed jij je aanpast aan veranderingen? Doe de zelftest hieronder!
- Hoe reageer je meestal op onverwachte veranderingen in je werk of privéleven?
- a) Ik blijf kalm en zoek oplossingen.
- b) Ik raak snel gestrest maar probeer het te accepteren.
- c) Ik voel me overweldigd en heb tijd nodig om bij te komen.
- Hoe gemakkelijk vind je het om routines los te laten en nieuwe taken of verantwoordelijkheden op te nemen?
- a) Heel gemakkelijk.
- b) Soms lastig, maar ik probeer het.
- c) Moeilijk; ik houd van vaste gewoontes.
- Hoe ga je om met feedback over je werk of gedrag?
- a) Ik zie het als een kans om te leren.
- b) Het hangt ervan af hoe het gebracht wordt.
- c) Ik voel me vaak aangevallen of defensief.
- Hoe vaak zoek je actief nieuwe kennis of vaardigheden op om jezelf te verbeteren?
- a) Regelmatig, ik ben nieuwsgierig.
- b) Af en toe, als het echt nodig is.
- c) Zelden; ik focus liever op wat ik al ken.
- Hoe reageer je op stressvolle situaties op het werk?
- a) Ik blijf gefocust en neem het stap voor stap.
- b) Ik raak gespannen, maar vind uiteindelijk mijn weg.
- c) Ik raak snel overweldigd en heb moeite om door te zetten.
Resultaten
- Meestal A: Jij bent behoorlijk flexibel! Je past je gemakkelijk aan en ziet verandering als een kans.
- Meestal B: Je bent redelijk flexibel, maar soms vind je veranderingen uitdagend. Training in stressmanagement en zelfregulatie kan je helpen.
- Meestal C: Verandering kan een uitdaging voor je zijn. Overweeg coaching om je veerkracht te vergroten.